Diktatör’ün boyu bacak kadar, bıyığı takma… Diktatör’ün bakışı haşin, sesi hiddetli… Oyuncakları bile korkutup sindirmeye yeter öfkesi… Sevmek de pek gönlü yok, sevilmekte de elbet… Diktatör’ün emrinde insanlar; korkarak onu kızdırmaktan fır dönüyorlar etrafında. İstediği burnunun dibinde bitmeli anında yoksa çekeceği var dünyanın onun elinden. Çünkü “bir adam diktatörse diktatördür”.
En güzel masal onun hakkında yazılmış olandır zira o gökyüzünden yıldızlar ve ay ısmarlamaya kadirdir. Dünya onun etrafında döner, herkes ve herşey emrine amade… Ama yıldızlı pijamalarını giydiğinde yeniliyor uykunun çağrısına ne de olsa küçücük bir insan Diktatör. Rüyasında bile boş durmuyor ama sıra sıra dizdiği askerlere, korkusundan kaçışan insanlara emirler yağdırıyor; haritalar üzerinde kükreyip duruyor, tehdidin bini bin para. Casuslar, bombalar, postallar… Çünkü “bir adam diktatörse diktatördür”. Bir emirle güneşi doğdurduğuna inanıyor sabahları. Halkı da gölgesinde şaşırdıkça şaşırmış varlığını, üzerlerine arabasıyla sular sıçratan bu şımarığı tebrik kuyruğunda… İnsanların korkusu baki kalsın istiyor sanki, mutluluğu dirhem dirhem veriyor; fazla da sevinmeyin diye buyuruyor. Sadece insanlar değil; kuşlar, karıncalar, ağaçlar hatta taşlar bile onun emir eri, itaat etmeyen bakar tekmesinin tadına. Çünkü “bir adam diktatörse diktatördür”. Onun “bin tane bombardıman uçağı ve milyonlarca polisi var”, onların korkusu herkesin yüreğine dolmalı. Ama bıyığını çıkarıp, şapkasından kurtulunca nasıl da küçücük Diktatör, dokunsalar düşüverecek. Ki sonunda biri yapıyor bunu, Diktatör düşüşünden bile elde eder çıkarı; onun canı çok canıyor, o çok mağdur, aman kafasındaki sargısıyla ne de mağrur! Nihayet günün birinde, koca dünyanın onun emir erlerinin kışlası olmadığını anlayınca, sevgisini gösterebilmek ve sevgiden payına düşeni alabilmek için çabalamaya karar veriyor. Ne de olsa o minik bir çocuktu; öfkeyle sindirdiklerinden istediğini alacağını, zorbalıklarına alkış tutanları gördükçe hep var olacak sanan diktatörlerin gölgesinde büyüyen…Onun çocuk rüyalarını bol emirli, sorgusuz itaatli kabuslara dönüştüren diktatörlerin… Çocuklar sütünü içecek, arkadaşlarıyla eğlenip gülecek, oyuncaklarıyla oynayacak, uykusunda bulutlara tırmanacak. Çocuklar zorbaların karanlığından korunacak,evet. Bunun için dokunsan devrileceklere bir el atmak gerek. “Bir adam diktatörse diktatördür” ve tarih bize gösterir ki devrilivermek diktatörlüğün fıtratında vardır.
Diktatör, son zamanlarda karşıma çıktığı için beni en çok sevindiren kitaplardan biri oldu. Sadece kitabın her sayfasına bir haberle örnek verebileceğimden değil; yer yer başarılı kolaj çalışmalarına dönüşen çizimleri, öykünün şiirli diliyle salt iyi ya da kötüyü işaret etmeden çocuklara insan olabilmeyi keyifle anlattığı için de. Okurlarına diktatörlüğü, emir yağdıran zorbaların iticiliğini güldürerek, düşündürerek, onları hikayeye katarak anlatan bir kitap yani. Kendisini hayatın merkezi sanan, etrafındaki herkesin onun mutluluğu için var olduğunu sanan ufaklıklara da ayna tutabilir ve arkadaş edinebilmeyi, doğayla bağ kurabilmeyi, gülümseyebilmeyi, sevmeyi, sevilmeyi tadabilmek için kime benzememek gerektiğini fısıldayarak yanlıştan erken dönülmesinde etkili olabilir.
Kitap boyunca beni rahatsız eden bir detay var ki değinmesem olmaz: Diktatör’ün şapkasından, pijamasına, arabasının bayrağından seslenen kızıl yıldızları ve gür siyah bıyıkları. Aynı sesleniş kapakta kullanılan yazı karakterinin Kiril alfabesini çağrıştırmasıyla biraz daha güçleniyor sanki. Eşitsizlik ve doğal olarak peşi sıra gelen zorbalığın zirvesine şahitlik ettiğimiz zamanlarda diktatörlüğü hala kızıl yıldızların peşinde aramayı, kaçınılması gerekeni pas geçmeye sebep olan bir saplantı olarak görüyorum.
Diktatör Ulf Stark tarafından yazılıp, Linda Bondestam tarafından resimlenmiş. Altın Kitaplar tarafından yayınlanan Diktatör, Özkan Mert tarafından İsveççeden çevrilmiş.
Bu Kitabı Çok Sevdim 