Yitirilmiş ebeveynler, farklı çoraplar, garip bir villa, bolca düş gücü, yoldaş bir maymun – Bay Nilsson-, kocaman ayakkabılar, verandada bir at, pek çok maharet, yerçekimine meydan okuyan turuncu iki örgü. Sıradışı bir kızdı Pippi Uzunçorap, gerçekle bağı biraz zayıftı ve “dünyanın hiçbir polisi onun kadar güçlü olamazdı”.
Okulla,parayla, bakımevleriyle, güvenlik güçlerinin sınırları ile arası pek iyi değil bu kızın zaten kendisi iktidara ve kurumlarına ihtiyaç duyulmayan bir yaşantının mümkünlüğünün vücut bulmuş hali. Ne de olsa, “çarpık tablolar” tatil hakkı için katlanılabilen şeylerdir.
Pippi’nin hemen yanındaki evdeyse paylarına ‘kusursuz çocuk’ rolü düşmüş iki kardeş; Tommy ile Annika. Bu iki çocuğun –ve pek anlıyor gibi görünmeseler de bölge halkının- , kendi yaşamının kurallarını koyan, insanların değer vermediği nesnelerden hikayeler yontan “şeyler bulucusu”ndan; heybesinde sözü tükenmeyen Pippi’den öğrenecek çok şeyi var elbette.
Pippi’nin hemen her ülkeyle ilgili yalan yanlış anıları, ağaç kovuklarında bulduğu yeni yerleşim düzenleri var. Çatılara zıplayıp gökdelenlere tırmanabilen, yetişkinleri ve hatta atları havalara kaldırabilen biri o. Sıradışılığı görünüş ve davranışları ile sınırlı değil yani. Cinsiyet rolleri ve sınıf farkları ile derdi var; savunmasız akranlarına şiddet uygulayan oğlanlar çetesine ya da ‘hizmetçi’lerini türlü biçimde aşağılamayı görev bilen kadınlara hadlerini bildirmek tam onluk işler.
Çıt çıkmayan sınıfları, nazik çay davetlerini; o kusursuz düzenleri tüm absürtlüğü ile yerle bir eden biri o. Akıllara asılı sorular bırakıyor okuruna: Acaba Pippi’nin gerçekle arasındaki mesafe mi daha büyük yoksa birer kurallar manzumesi haline gelmiş, gösteriden ibaret hayatlarında sıkışıp kalanların mı? Ama sırf bu kavramları tersyüz eden yaklaşımı ya da sıradışılığı ile değil macerasının kahramanın temel duraklarını pas geçmesi de ile de bir ‘anti-kahraman’ bence Pippi.
Pippi Langstrump ilk kez yayınlandığı 1945’ten beri öyle çok insanın hayatına dokundu ki, karnavalesk bir metin olduğuna dair edebiyat eleştirilerinden tutun düzenle uyuşmaz tavrının yalnızlığını maskelemenin bir aracı olabileceğine dikkat çeken psikolojik analizlere değin pek çok şey yazıldı hakkında… Sanırım en çok da ilham veren bir karakter olarak feminist yazına katkılarına dair metinler var. Pippi hakkında yazmaya karar verdiğimde benim de aklımda, referansı bol ve biraz da ‘ciddi’ birşeyler karalamak vardı. Bu yüzden çok kez erteledim ondan söz etmeyi. Ama sonunda hakkında yazılanları unutmaya başlamış olmanın da verdiği ferahlıkla, aklıma ilk gelenleri yazmaya başladım. Çünkü Pippi hakkında ciddi şeyler yazmak büyük bir çelişki gibi göründü gözüme!
Pippi Uzunçorap’ın ırkçı- sömürgeci söylemleri olduğu yönünde eleştiriler de var. Serinin ilk kitabındaki sirk ve kahve daveti bölümünde dikkatimi çeken ifadeler oldu, evet. Ancak eleştiriler özellikle serinin üçüncü kitabına yöneldiği ve ben bu kitabı okumadığım için net bir yorumum yok (Lindgren’in seriyi armağan ettiği kızı, annesinin ırkçılığa bütünüyle karşı olduğunu ve eleştirilerde doğruluk payı bulunamayacağını dile getirmiş). Benimse eleştiriden ziyade bir temennim var aslında onun hakkında, hayvanlara karşı biraz daha saygılı olsa, ah ne güzel olurdu. Yani evet, Pippi bir mükemmel değil ama hatalarıyla da kıymetlimiz.
Cesur Pippi, özgür Pippi, kendi hayatını kuran ve kendi kurallarına uyan, normallere nanik yapan, riyakar düzenleri on kaplan gücünde sarsan Pippi! İnsanın içine yersiz kıkırdamalar ve damdan dama atlayacak enerji doldurdan Pippi çok yaşa, çok çocuğa yoldaş ol!
Pippi Uzunçorap Astrid Lindgren tarafından yazılıp Ingrid Vang Nyman tarafından resimlenmiş. Ali Arda’nın çevirdiği kitap, bu keyifli maceralara doyamayanları sevindirecek olan Pippi Uzunçorap Denize Açılıyor ve Pippi Uzunçorap Büyük Okyanus’ta ile birlikte Pegasus Yayınları tarafından yayınlanıyor.
İsveç hükümetince her yıl anısına çocuk ve gençlik edebiyatı ödülü verilen Astrid Lindgren ve çalışmaları hakkında daha çok bilgi edinmek için www.astridlindgren.com adresini ziyaret edebilir, Pippi’nin pek çok çocukla buluşmasına vesile olan film/dizi çalışmalarına da göz atabilirsiniz.
Yazıyı saçlarımı yeniden turuncu yapma kararı ile bitirdim ve aşağıdaki şarkıyla dans etmemek için bir sebebim yok:
“Bir ateş yanıyor,
Berrak bir ateş
Binlerce çelengin ortasında
Senin için yanıyor ateş,
Benim için,
Dans eden herkes için.” (A.L.)
Bu Kitabı Çok Sevdim 
Pippi Uzunçorap, çocukluk arkadaşlarımdan 🙂 renkli çorap hayranlığımın ilham kaynağı 😉
🙂